Szkolne inicjatywy dla Dobrego Klimatu

Współpracę z Fundacją Ekologiczną „Zielona Akcja” rozpoczęliśmy w 2024 roku, współfinansując projekt „Szkolne Inicjatywy dla Dobrego Klimatu”, w ramach którego na terenie Dolnego Śląska (region legnicko-jeleniogórski i wrocławski) powstało 6 zielono-niebieskich inicjatyw, adresujących zachodzące wokół nas zmiany klimatyczne. Dolny Śląsk – to najcieplejszy region w kraju, którego mieszkańcy coraz bardziej odczuwają skutki zmian klimatu: upały, susze, nawalne opady powodujące podtopienia, gwałtowne, huraganowe wiatry. Te wyzwania klimatyczne powodują konieczność podejmowania także lokalnych inicjatyw pokazujących jak możemy się adaptować do zmian klimatu i oferujących przykłady działań łagodzących te zmiany. Takim przykładem jest właśnie zielono-niebieska infrastruktura (BZI), która zdecydowanie zmniejsza wrażliwość na zmiany klimatu, a w skali lokalnej może być realizowana jako nasadzenia zieleni, retencjonowanie wód opadowych poprzez ogrody deszczowe, rabaty bylinowe, przekształcanie nieużytków w łąki kwietne, zielone ściany i zielone dachy na terenach szkolnych, w miejscach publicznych lub we własnych ogrodach. Zielono – niebieska infrastruktura nie tylko retencjonuje wodę, ale również stabilizuje klimat, zapobiega podtopieniom, podnosi jakość powietrza i sprzyja bioróżnorodności.

W ramach projektu „Szkolne Inicjatywy dla Klimatu” trwającego od 1.02.2024 do 31.07.2024 wybrano, na podstawie formularzy zgłoszeniowych, 6 szkól podstawowych, gotowych utworzyć na swoim terenie zielono-niebieskie inicjatywy (szkoły w: Targoszynie, Goczałkowie, Rogoźnicy, Lipie, Paszowicach i Pogwizdowie). Na wstępnie zorganizowano dla nich 2-godzinny webinar, przedstawiający temat adaptacji szkół do zmian klimatu poprzez wykorzystanie zielono-niebieskiej infrastruktury i założenia projektu. Każda ze szkół otrzymała pakiet materiałów wspierających prowadzenie edukacji w zakresie zmian klimatu oraz pomocnych przy prowadzeniu i pielęgnacji nasadzeń.

W marcu 2024 roku we wszystkich szkołach odbyły się 3-godzinne warsztaty, prowadzone przez instruktora edukacji ekologicznej, dotyczące założenia miejsca zielono-niebieskiej infrastruktury. W trakcie warsztatów omawiano kwestie zmian klimatu i przykłady lokalnych działań adaptacyjnych, które mogą podejmować szkoły. Następnie zaplanowano konkretny plan założenia zielono-niebieskiego miejsca dla każdej ze szkół, analizując z uczniami zarówno problem ekologiczny, który to miejsce ma pomóc rozwiązać, jaki i logistykę oraz koszty realizacji planowanych działań. W sumie w 6 warsztatach wzięło udział w 120 osób.

Ostatnim etapem projektu była realizacja szkolnych inicjatyw przy wsparciu merytorycznym Fundacji „Zielona Akcja”, udzielanym osobiście na terenie szkoły, mailowo i telefonicznie (każda ze szkół otrzymała 9 godzin konsultacji). W ramach inicjatyw zakupiono materiały niezbędne do realizacji w terenie: rośliny, ziemię ogrodniczą, narzędzia ogrodnicze, elementy drobnej, małej architektury. Każda szkoła przeznaczyła na realizację kwotę 3500 zł. Inicjatywy zostały wykonane woluntarystycznie przez społeczności szkolne, około 20 osób w każdej szkole. Powstały 3 rabaty bylinowe (Lipa, Paszowice, Pogwizdów) i 3 rabaty skrzyniowe (Goczałków, Rogoźnica, Targoszyn).

Projekt zakończył 2-godzinny webinar, podsumowujący zielono-niebieskie inicjatywy, w którym wzięli udział przedstawiciele 6 szkół biorących udział w projekcie. Uczestnicy ocenili swoje rezultaty i podzielili się refleksjami. Omówiono też zasady pielęgnacji założonej zielono-niebieskiej infrastruktury oraz prowadzenia szkolnych działań edukacyjnych w zakresie zmian klimatu.

Projekt jest kontynuowany w latach 2025 – 2027 w oparciu o umowę trzyletnią. W ramach projektu powstaną 24 miejsca (8 rocznie) zielono-niebieskiej infrastruktury: ogrody deszczowe; rabaty kwietne, ziołowe i bylinowe; łąki kwietne; zielone ściany oraz nasadzenia drzew i krzewów, przy szkołach i ośrodkach społeczności lokalnych. Zakładaniu tych miejsc towarzyszyć będą warsztaty edukacyjne, dotyczące zachodzących zmian klimatu i lokalnych sposobów ich mitygacji, w których weźmie udział ok. 360 uczniów (120 rocznie). Zostaną również przeprowadzone 6-godzinne, wyjazdowe szkolenia dla nauczycieli i liderów organizacji (2 rocznie) na temat zielono-niebieskiej infrastruktury oraz edukacji przyrodniczej dzieci i młodzieży w terenie, które dostarczą wiedzy o tym, się jak pielęgnować zielono-niebieską infrastrukturę oraz jak prowadzić szkolne działania edukacyjne w zakresie zmian klimatu.

Owocem działań  prowadzonych w tym projekcie jest nie tylko realna zmiana w przestrzeni publicznej – stworzenie szkolnych zielono-niebieskich inicjatyw, lecz również podniesienie w praktyce świadomości ekologicznej uczniów i dostarczenie konkretnej wiedzy na temat zmian klimatu i sposobów ich łagodzenia; społeczność szkolna będzie się także systematycznie opiekować tymi inicjatywami, ucząc się troski o najbliższe środowisko; projekt pokazuje również innym szkołom, nauczycielom, rodzicom, że każdy może wykonać proste działania łagodzące zmiany klimatu i wpływające na najbliższe otoczenie