Projekt „Our Food, Our Future”

Projekt „Our Food, Our Future” Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie to ogólnopolski program edukacji ekologicznej młodzieży i młodych dorosłych, w tym aktywistów ekologicznych. Podejmowane w ramach niego działania są elementem szerszego, międzynarodowego projektu z zakresu edukacji i aktywizmu ekologicznego młodzieży w Unii Europejskiej. W ramach „Our Food, Our Future” Fundacja Drzewo i Jutro sfinansowała przeprowadzenie 2 warsztatów oraz realizację pakietu edukacyjnego (5 poradników i 5 podcastów).

Warsztaty dla młodzieży i młodych aktywistów ekologicznych odbyły się w maju 2021 r. w Krakowie oraz Wrocławiu, gdzie ze względu na niepewną sytuację pandemiczną rozszerzono je o formułę online. Wzięło w nich udział 57 osób. W części teoretycznej poruszane były m.in. kwestie dotyczące zmian klimatu, przemysłowej hodowli zwierząt oraz certyfikacji Fairtrade. Część praktyczna obejmowała warsztaty dotyczące technik oraz strategii tworzenia kampanii informacyjnych.

W ramach projektu powstało 5 poradników dotyczących wpływu odpowiedzialnej konsumpcji na kwestie związane z problemami środowiskowymi i zmianami klimatu:

1)           Kupuj lokalnie, czyli dlaczego warto wspierać rolników i jeść zdrowo

W publikacji podkreślono konieczność wspierania miejsc, w których produkuje się w sposób odpowiedzialny i sprzedaje lokalną żywność. W poradniku opisano możliwości, jakie dają konsumentom i rolnikom kooperatywy spożywcze czy rolnictwo wspierane przez społeczność. Scharakteryzowane zostały również modele działania miejskich farm, ogrodów społecznych, podmiotów ekonomii społecznej oraz lokalnych targów.

2)           Jedz eko i fair, czyli dlaczego warto ufać certyfikatom

W poradniku przybliżono ideę Sprawiedliwego Handlu, wyjaśniono proces certyfikacji Fairtrade, a także kwestię certyfikacji żywności ekologicznej. W publikacji można zapoznać się m.in. ze wskazówkami, jak prawidłowo rozpoznawać logotypy poszczególnych certyfikatów oraz gdzie kupować żywność wyprodukowaną w etyczny i ekologiczny sposób.

3)           Sharing is caring, czyli jak nie marnować żywności

W poradniku przedstawione zostało zagadnienie marnowania żywności w Polsce. Opisano dane obrazujące skalę problemu oraz nakreślono przyczyny takiej sytuacji. Zaprezentowano również informacje dotyczące organizacji i inicjatyw społecznych przeciwdziałających marnotrawstwu żywności oraz zawarto wskazówki, jak zapobiegać marnotrawstwu żywności w domu i prawidłowo umieszczać produkty w lodówce. Opisano również ideę Banków Żywności, Foodsharingu i freeganizmu. Nakreślono także różnicę pomiędzy terminami przydatności do spożycia oraz minimalnej trwałości produktu. Wskazano też listę miejsc i inicjatyw, w które można się zaangażować, by wesprzeć walkę z marnowaniem żywności w Polsce.

4)           Zakupy less waste, czyli jak kupować żywność do własnych pojemników

W publikacji omówione zostały idee zero waste oraz less waste w kontekście kupowania żywności. Opisano praktyczne wskazówki, jak unikać jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych podczas codziennych zakupów spożywczych. Przedstawiono wpływ plastikowych opakowań na jakość produktów oraz zdrowie konsumentek i konsumentów. W poradniku zawarto bazę polskich sklepów zero waste, w których można kupić żywność do własnych pojemników oraz przewodnik po wielorazowych opakowaniach.

5)           Świat na talerzu, czyli jak dieta wpływa na środowisko

 Poradnik zawiera informacje dotyczące wpływu masowej produkcji mięsa na środowisko naturalne, zdrowie ludzi oraz dobrostan zwierząt; dokonano w nim porównania śladu wodnego różnych produktów. Został również opisany udział sektora rolnego w emisji gazów cieplarnianych. Scharakteryzowano podstawowe problemy związane z konwencjonalnym chowem zwierząt. Cześć broszury poświęcono prezentacji danych na temat wegetarianizmu oraz weganizmu w Polsce. Przedstawiono także organizacje działające na rzecz praw zwierząt. W poradniku znalazły się informacje dotyczące oznaczeń i certyfikatów dostępnych na produktach niezawierających mięsa. Opisano również aplikację ułatwiającą analizę składu wyrobów i weryfikację czy produkt jest wegeteriański czy wegański.

Elementem pakietu edukacyjnego były też podcasty. Ich realizacja była zsynchronizowana z publikacją poszczególnych poradników, co wzmacniało promocję powstałych materiałów.

1. Zależy mi. Live o kooperatywach, łączeniu społeczności i ekologicznych

Rozmowa dotyczyła możliwości alternatywnego pozyskania odpowiedzialnie wyprodukowanej żywności w Polsce. Uczestniczki dyskutowały m.in. o tworzeniu inicjatywy łączących konsumentów i działaniu kooperatyw spożywczych. Przedstawiły, dlaczego zyski z takiej współpracy czerpią zarówno konsumenci jak i rolnicy / producenci żywności.  Rozmawiały również o tym, jak wprowadzać w życie dobre nawyki żywieniowe.

2. Sharing is caring. Czyli jak nie marnować żywności?

Spotkanie koncentrowało się na problemie marnowania żywności w Polsce. Gościnie rozmawiały m.in. o tym, dlaczego żywność jest marnowana i jak temu przeciwdziałać, jakie są inicjatywy oraz organizacje walczące z marnotrawstwem. W rozmowie pojawiły się też wskazówki, jak odpowiednio korzystać z lodówki i czytać etykiety, by marnować mniej i lepiej przechowywać żywność.

3. Jedz eko i fair. Dlaczego warto ufać certyfikatom?

Rozmowa była poświęcona certyfikatom dostępnym na polskim rynku, zamieszczanym na produktach spożywczych. Uczestniczki poruszyły takie tematy jak idea sprawiedliwego handlu, znaczenie i stosowanie certyfikatu Fairtrade oraz sposoby odnalezienia się w gąszczu ekologicznych i etycznych certyfikatów.

4. Świat na talerzu. Jak dieta wpływa na środowisko?

Rozmowa dotyczyła zaangażowania młodych aktywistów i aktywistek w akcję „Ukryty Składnik” oraz wpływu diety na środowisko naturalne i ludzkie zdrowie. Podczas spotkania zostały przedyskutowane także sposoby ograniczenia spożycia mięsa i przejścia na wegetarianizm/weganizm/fleksitarianizm, czy też kwestie kosztów społecznych i środowiskowych produktów spożywczych. Uczestnicy dyskutowali, dlaczego warto być aktywistą i angażować się w akcje bezpośrednie, a także lobbować na rzecz zmian w prawodawstwie.

5. Zakupy less waste.

Spotkanie było poświęcone kwestiom mniej odpadowych zakupów, czyli takich, w których ograniczone zostają jednorazowe opakowania plastikowe. Gościnie rozmawiały, jak kupować żywność do własnych pojemników, jakie mogą się z tym wiązać problemy oraz jak sobie z nimi radzić i gdzie szukać dobrych, wspierających ograniczanie konsumpcji inicjatyw.

Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie zrealizowała dodatkowo dwa podcasty/dwie rozmowy, nieprzewidziane we wniosku projektowym:

6. Odpowiedzialny Black Friday

Uczestnicy spotkania dyskutowali o konsumpcjonizmie oraz idei Dnia Bez Kupowania. Rozmawiali również o Laboratorium Dobrej Konsumpcji – wydarzeniu, w ramach którego można było wziąć udział w różnych warsztatach i poznać m.in. konkretne sposoby na odpowiedzialną produkcję żywności.

7. Everything you need to know about oranges.

Spotkanie dotyczyło sytuacji pracowników, którzy pracują na brazylijskich plantacjach pomarańczy eksportowanych zarówno w formie owoców jak i koncentratu soku pomarańczowego do krajów europejskich. Poruszono również kwestie wylesiania terenów pod plantacje oraz wpływu monokulturowych upraw na środowisko naturalne.  Dyskutowano również, w jaki sposób konsumenci i konsumentki mogą działać na rzecz sprawiedliwych i zrównoważonych upraw pomarańczy.

Dzięki realizacji warsztatów i publikacji materiałów zwiększyła się wiedza i zaangażowanie młodzieży w szeroko pojęte działania na rzecz odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji żywości. Pakiet edukacyjny (poradniki i podcasty) został pobrany przez 5220 osób. Projekt dotarł do 61210 odbiorców.