Kupuj Odpowiedzialnie! – ekologiczna edukacja konsumencka

W 2020 roku rozpoczęliśmy współpracę z Fundacją Kupuj Odpowiedzialnie (FKO). Organizacja od 2002 roku (najpierw jako pogram tematyczny Polskiej Zielonej Sieci, a później jako niezależna fundacja) działa na rzecz podniesienia świadomości oraz zdolności polskiego społeczeństwa do podejmowania odpowiedzialnych środowiskowo i społecznie wyborów konsumenckich, a także zwiększenia wpływu polskich konsumentów na politykę polskich firm i globalnych korporacji w celu poprawy ich standardów działania w zakresie ochrony środowiska i przestrzegania praw człowieka. „Kupuj Odpowiedzialnie! – ekologiczna edukacja konsumencka” stanowi częściową kontynuację współfinansowanego przez Fundację Drzewo i Jutro w latach 2023-2024 projektu „Eko-ambasadorzy/ki na rzecz eliminacji szkodliwych chemikaliów w codziennym życiu”, który był elementem europejskiego programu LIFEChemBee, stworzonego przez FKO z 10 partnerami z 9 państw członkowskich Unii Europejskiej.

W ramach tego projektu FKO przeszkoliła 88 osób, które zostały eko-ambasadorami/kami. W tym celu wzięły udział w #DomNaDetoksie – dwudniowym kursie stacjonarnym lub kursie on-line, przeprowadzonym poprzez platformę elearningową w ramach kilku sesji do samodzielnej pracy. Część teoretyczna szkolenia dotyczyła substancji chemicznych, używanych do produkcji przedmiotów codziennego użytku w kontekście ich potencjalnych, niepożądanych skutków dla zdrowia oraz środowiska, a także dostępnych, bezpiecznych rozwiązań alternatywnych. W części praktycznej przyszli eko-ambasadorzy/ki zostali przygotowani do przeprowadzenia przeglądów gospodarstw domowych oraz wyposażeni w odpowiednie narzędzia – m.in. pakiet materiałów edukacyjnych, scenariusz testu, check listę. Kampania informacyjno-rekrutacyjna, dotycząca tego etapu projektu dotarła do 48 175 osób.

Każda osoba biorąca udział w kursie zobowiązana była do przeprowadzenia przeglądów gospodarstw domowych pod kątem obecności szkodliwych substancji chemicznych. Przegląd polegał na analizie wybranego pomieszczenia, zidentyfikowaniu potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów, przekazaniu informacji na ich temat, udzieleniu wskazówek co do prawidłowego użytkowania i/lub możliwości zastosowania alternatywnych rozwiązań. Eko-ambasadorzy/ki odwiedzili 220 gospodarstw domowych.

W ramach projektu powstało 6 poradników konsumenckich na temat obecności szkodliwych substancji chemicznych w przedmiotach codziennego użytku i najbliższym otoczeniu (np. w żywności, zabawkach, ubraniach, kosmetykach i detergentach). Materiały są dostępne w postaci plików pdf na stronie internetowej organizacji oraz w formie infografik w mediach społecznościowych. Zostały opracowane w przystępny sposób, a ich formuła i treść dostosowano do oczekiwań młodych odbiorców. Informacja na ich temat dotarła do 108 823 osób. W czasie trwania projektu zostały blisko 12 000 razy pobrane przez konsumentów ze strony organizacji:

1. Trujący plastik – czyli jak unikać toksyn na co dzień?
2. Żywność bez szkodliwej chemii – czyli jak jeść by się nie truć?
3. Czysto i naturalnie – czyli postaw na zdrowe i ekologiczne środki czystości!
4. Piękno z natury – czyli kosmetyki bez szkodliwej chemii.
5. Ubrania na detoksie – czyli jak nie wkładać na siebie trucizn.
6. Zabawa, która nie truje – czyli jakich zabawek unikać?

Od marca 2024 roku wsparcie finansowe dla FKO jest udzielane w oparciu o umowę 3-letnią. W pierwszym roku projektu „Kupuj Odpowiedzialnie! – ekologiczna edukacja konsumencka”- poza wcześniej dofinansowanymi już działaniami związanymi z realizacją 2 kursów #DomNaDetoksie dla następnej grupy 50 eko-ambasadorów – finansowanie FDJ obejmie również aktualizację materiałów edukacyjnych oraz stworzenie krótszego formatu zajęć (2-godzinnych warsztatów) dla 45 uczestników. W drugim i trzecim roku projektu FKO będzie częściowo kontynuować edukację na temat niebezpiecznych chemikaliów w najbliższym otoczeniu, pojawią się jednak też inne zagadnienia, takie jak: greenwashing, fast fashion, wpływ produkcji i konsumpcji na klimat oraz zasoby naturalne. Powstaną m.in. nowe poradniki oraz materiały do wykorzystania w akcjach edukacyjnych (m.in. warsztatach, grach edukacyjnych, wystawach). Eko-ambasadorzy, którzy ukończyli kursy #DomNaDetoksie, będą kontynuować przeglądy gospodarstw domowych w pierwszym i drugim roku projektu 3-letniego.

Wcześniejsze projekty Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie, realizowane przy finansowanym wsparciu FDJ: „Climate of change // My Revolution” oraz „Our Food, Our Future” były ogólnopolskimi programami edukacji ekologicznej młodzieży i młodych dorosłych, w tym aktywistów ekologicznych. Podejmowane w nich działania stanowiły element szerszego, międzynarodowego projektu z zakresu edukacji i aktywizmu ekologicznego młodzieży w Unii Europejskiej. W ramach „Climate of change // My Revolution” Fundacja Drzewo i Jutro wsparła finansowo przeprowadzenie cyklu 6 warsztatów oraz wydanie 3 ogólnodostępnych poradników konsumenckich; w „Our Food, Our Future” – przeprowadzenie 2 warsztatów oraz realizację pakietu edukacyjnego (5 poradników i 5 podcastów).